Dobiega końca XVI kadencja Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK. Nastał czas podsumowań. O dokonaniach Komisji w latach 2005-2009 napisał jej wiceprzewodniczący Marian Kotarski.

Komisja Turystyki Kolarskiej ZG PTTK
XVI kadencji (2005-2009)

10 grudnia 2005 r. obradująca w Warszawie XV Krajowa Narada Aktywu Kolarskiego wybrała dziewięcioosobowy skład Komisji Turystyki Kolarskiej ZG PTTK na 16 kadencję 2005-2009. W następstwie tajnego głosowania funkcję przewodniczącego Komisji objął Waldemar Wieczorkowski (Toruń); wiceprzewodniczącymi zostali Stanisław Karuga (Katowice), Marian Kotarski (Myszków) i Jerzy Winsze (Szczecin), sekretarzem Krzysztof Borkowski (Warszawa), sekretarzem ds. kadry Wojciech Malinowski (Szamotuły). W skład Komisji zostali też wybrani Jerzy Grochowski (Siedlce), Krzysztof Mieczkowski (Pasłęk) i Michał Raczyński (Nysa) – jako członkowie. Komisję wspomagają współpracownicy: Zbigniew Boroński (szlaki), Jan Rychlik (turystyka na Zachód), Roman Kościński (konkurs na najlepszą komisję, klub), Mirosław Okoński („Informator”) i Edward Kutyła (kolportaż „Informatora”).

Komisja każdego roku odbywała 3-4 posiedzenia. W toku kadencji włączano się w realizację programów wytyczanych uchwałami Zarządu Głównego. Kluby i komisje turystyki kolarskiej uczestniczyły w 2006 r. w obchodach 100-lecia PTK, aktywnie włączały się w realizację programu 2007 – Rok szlaków turystycznych PTTK oraz 2008 – Rok przyrody w PTTK organizując pogadanki i prelekcje, propagując zdobywanie odznak, promując znakowane szlaki rowerowe oraz organizując konkursy dla uczestników imprez rowerowych. Rozpoczęto też propagowanie programu „2009 – Roku dzieci i młodzieży w PTTK” m.in. poprzez przyjęcie zadania doraźnego w konkursie na najlepszą w działalności programowej komisję i klub (obejmującego zdobywanie KOT przez uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych).

Bieżąca kadencja była okazją do świętowania jubileuszu 50-lecia aktywnej działalności Turystycznego Klubu Kolarskiego PTTK im. Władysława Huzy w Gliwicach, 40-lecia Turystycznego Klubu Kolarskiego PTTK „Ondraszek” w Cieszynie, 30-lecia Klubu Osiedlowego PTTK „M-2” w Myszkowie, 20-lecia Oddziałowej KTKol. PTTK „Sokół” w Radlinie i 10-lecia Klubu Turystyki Kolarskiej PTTK „Gronie” w Tychach; mniej lub bardziej okrągłe rocznice działalności obchodziły także inne kluby i komisje turystyki kolarskiej PTTK, a sprawozdania z obchodów i dokonań publikowane były w Internecie oraz w „Informatorze”.

W okresie sprawozdawczym strona internetowa http://ktkol.pttk.pl była systematycznie rozbudowywana i uaktualniana. Na bieżąco uzupełniano jej zawartość o regulaminy i informacje niezbędne w działalności komisji oddziałowych, klubów i sekcji oraz zespołów regionalnych rangi wojewódzkiej. Pod koniec 2008 r. witrynę internetową otwarto dla korespondentów terenowych, a w pierwszych dniach 2009 r. uruchomiono elektroniczny wykaz adresów klubów w sieci WWW (do połowy marca wpisano nań 22 ogniwa). Kontynuowano działalność edytorską, wydając każdego roku broszurę – „Kalendarz imprez turystyki kolarskiej PTTK”; w marcu 2009 r. ukazało się szóste wydanie Kalendarza. Na wydanie drukiem czeka książka autorstwa niżej podpisanego „Historia turystyki kolarskiej PTTK 1952-2006 w zarysie” (wyróżniona I miejscem w drugiej edycji konkursu „Z historii i tradycji turystyki oraz krajoznawstwa w Polsce” w 2008 r.). Niestety, perturbacje wydawnicze dotknęły periodyk „Informator”; organ Komisji dociera do prenumeratorów ze sporym opóźnieniem. W bieżącej kadencji (do końca I kw. 2009 r.) ukazało się, nieraz ze sporym poślizgiem czasowym, zaledwie 12 numerów kilkunastostronicowego pisemka kolarskiego. Na bieżąco przekazywane są materiały do kwartalnika „Gościniec PTTK”, wydawanego przez Zarząd Główny naszego Towarzystwa.

Każdego roku organizowano i nadzorowano szkolenia przodowników turystyki kolarskiej, nadto delegowano przedstawicieli Komisji do przewodniczenia zespołom egzaminacyjnym. W mijającym czteroleciu w 17 kursach uprawnienia p.t.kol. uzyskało 282 turystów, przy czym 69 z nich na kursach organizowanych w trakcie ogólnopolskich zlotów przodownickich. Zagadnienie prezentujemy w Tabeli nr 1.

Szkolenie przodowników turystyki kolarskiej w latach 2005-2008

Rok	Kursów		Absolwentów
	Ogółem	Z tego na zlocie	Ogółem	Z tego na zlocie
2005	5	1	75	19
2006	4	1	66	13
2007	3	1	67	19
2008	5	1	74	18

Komisja nadzoruje działalność terenowych i filialnych referatów weryfikacyjnych odznak turystyki kolarskiej oraz prowadzi centralny referat weryfikacyjny, przyznający najwyższe stopnie odznak, mianowicie KOT (Kolarska Odznaka Turystyczna) duży złoty oraz KOT za Wytrwałość, rajd kolarski dookoła Polski w wersji małej i dużej, nadto odznakę rajdu kolarskiego „Szlakami zamków w Polsce” (stopnie srebrny i złoty). Działalność referatu w okresie sprawozdawczym prezentuje tabela nr 2. Należy przypomnieć, że stopień brązowy odznaki „Szlakami zamków w Polsce” oraz duży brązowy i duży srebrny KOT weryfikują ogniwa regionalne, a małe stopnie KOT – referaty weryfikacyjne przy oddziałowych KTKol. Warto nadmienić, iż w 2005 r. przyznano łącznie 1183 KOT, w 2006 – 1176, a w 2007 r. – 1020 Kolarskich Odznak Turystycznych wszystkich stopni (autor nie zna jeszcze statystyki sporządzanej przez ZG PTTK za rok 2008).

Z dniem 1 stycznia 2008 r. wszedł w życie znowelizowany regulamin KOT wprowadzający dodatkowy stopień – duży brązowy. Nie dysponujemy pełnym wykazem ilości zdobytych odznak, dla przykładu możemy podać, iż referat katowicki przyznał w pierwszym roku funkcjonowania nowego stopnia 32 duże brązowe KOT, szczeciński 8, opolski 5, zaś częstochowski – 24 odznaki tego stopnia. Nowe odznaki, których wykonanie zlecono radomskiej firmie, w ostatnich dniach stycznia br. trafiły do turystów.

W styczniu 2006 r. zliberalizowano wymogi zdobywania KOP (Kolarska Odznaka Pielgrzymia), celem ułatwienia młodzieży szkolnej zdobycia dwu najniższych stopni tej odznaki. Na nowo wykonywane są także odznaki KOT i KOP oraz książeczki wycieczek kolarskich, albowiem zaczęło ich brakować na turystycznym rynku.

W każdym roku siłami działaczy z terenu organizowane są dwie prestiżowe imprezy: ogólnopolski zlot przodowników turystyki kolarskiej oraz centralny zlot turystów kolarzy. Przy okazji zlotów odbywa się szkolenie oraz doszkalanie kadry przodownickiej i znakarskiej, integracja środowiska turystów kolarzy, propagowanie zdobywania odznak turystyki kolarskiej i krajoznawczych, prezentacja coraz to innych regionów kraju oraz wymiana doświadczeń. Realizacji imprez dogląda koordynator z ramienia Komisji Michał Raczyński. Miejsca docelowe i liczebność uczestników na dotychczasowych zlotach prezentujemy w tabeli nr 2; tegoroczny, XLIX ogólnopolski szkoleniowy zlot przodownicki odbędzie się w Niechorzu nad Bałtykiem, natomiast LVIII CZTK w Żarach k. Żagania.

Centralne zloty kolarskie oraz odznaki przyznane przez centralny referat weryfikacyjny KTKol. ZG PTTK w latach 2005-2008 wg rodzajów i stopni

Rok	Ogólnopolski zlot p.t.kol.	Centralny Zlot Turystów Kolarzy	Duży zł. KOT	KOT z/w	Zamki sr.	Zamki zł.	Mały rajd DP	Duży rajd DP	Razem
	Uczestników	Uczestników
2005	Sulęcin	Kamienica Elbl.	30	23	12	2	5	21	93
	329	358
2006	Cieszyn	Krajenka UECT	35	22	12	4	16	14	103
	349	358
2007	Siedlce	Sulejów	45	16	15	1	14	11	102
	340	282
2008	Kaszuby	Kalety	31	18	6	5	12	24	96
	497	442
Razem odznak			141	79	45	12	47	70	394

W bieżącej kadencji przedstawiciele środowiska kolarskiego systematycznie uczestniczyli w pracach i posiedzeniach UECT (czyli Europejskiego Związku Turystyki Kolarskiej z siedzibą w Paryżu), do którego na mocy uchwały Prezydium ZG PTTK należymy od 25 czerwca 2004 r. Wiceprezydentem UECT jest Stanisław Karuga. W okresie sprawozdawczym, a konkretnie w dn. 22-29 VII 2006 r. odbył się II międzynarodowy zlot rowerzystów UECT, organizatorem którego był aktyw kolarski Wielkopolski i miasta Krajenka. We wrześniu 2008 r. prezydium UECT odbyło wyjazdowe posiedzenie w Prudniku (albowiem w lipcu 2010 r. nasz kraj będzie organizatorem kolejnego, VI zlotu UECT, na Opolszczyźnie). Polscy rowerzyści systematycznie uczestniczą w dorocznych zlotach rowerzystów UECT, odbywających się co roku w innym państwie członkowskim tej organizacji. Zagadnienie to prezentuje Tabela nr 3.

Międzynarodowe zloty kolarskie UECT i udział w nich Polaków
w latach 2005-2008

Rok	Numer zlotu	Organizator	Meta	Liczba uczestników
				Ogółem	w tym Polaków
2005	I zlot	Francja	Albertville	400	50
2006	II zlot	Polska	Krajenka	350	156
2007	III zlot	Belgia	Namur	800	75
2008	IV zlot	Portugalia	Sesimbra	700	38

Ważnym zagadnieniem w działalności Komisji są znakowane szlaki turystyki kolarskiej oraz szkolenie licencjonowanych znakarzy. W bieżącej kadencji odnowiono i oznakowano łącznie 3 tys. km szlaków rowerowych, przeprowadzono 5 kursów znakarskich z udziałem 62 absolwentów. Łącznie na liście znakarzy są 322 nazwiska. Szczegółowiej zagadnienie znakowania szlaków rowerowych prezentuje Tabela nr 4.

Absolwenci kursów znakarzy szlaków turystyki rowerowej oraz prace na nizinnych szlakach turystyki rowerowej w latach 2005-2008

Rok	Znakarze		Szlaki nowo oznakowane		Szlaki odnowione		Razem km
	Kursy	Absolwenci	międzynar.	krajowe	międzynar.	krajowe
2005	1	10	–	186	869	206	1261
2006	1	29	–	48	487	244	779
2007	1	4	–	118	243	214	575
2008	2	19	–	–	145	178	323
Razem	5	62	–	352	1744	842	2938

Corocznie prowadzony jest konkurs na najlepszy w działalności klub, komisję i sekcję turystyki kolarskiej PTTK. Uczestniczy w nim, nadsyłając stosowne sprawozdania, przeciętnie 20 ogniw. Dyplomy i nagrody są wręczane w trakcie ogólnopolskiego zlotu p.t.kol. na naradzie prezesów klubów turystyki kolarskiej. W okresie sprawozdawczym pierwsze miejsce w swych grupach konkursowych zajmowały: OKTKol. PTTK „Sokół” w Radlinie (za lata 2005, 2006, 2007 i 2008), Klub PTTK „Jantarowe Szlaki” w Szczecinie (2005 i 2006) i Osiedlowy Klub PTTK „M-2” w Myszkowie (za rok 2007 i 2008) oraz Szkolny Klub Turystyczny PTTK przy Gimnazjum w Przyrowie w pow. częstochowskim (2005, 2006, 2007, 2008),. W październiku 2008 r. znowelizowano regulamin konkursu rozbudowując go o wiele nowych elementów; nowe postanowienia weszły w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Działalność Głównej Komisji Turystyki Kolarskiej PTTK w istotny sposób – jak można sądzić – ułatwia działaczom w terenie prowadzenie komisji i klubów, organizowanie imprez oraz zdobywanie i weryfikowanie odznak, a jednocześnie ułatwia przepływ informacji i poznawanie nowych trendów w kolarstwie turystycznym. Bilans dokonań aktywu kolarskiego PTTK w bieżącej kadencji jest pozytywny.

Przed nami kolejne wybory. 12 grudnia br. odbędzie się w Warszawie XVI Krajowa Narada Aktywu Kolarskiego PTTK; już teraz powinniśmy rozpocząć dyskusję nad programem działania środowiska kolarskiego na kolejną kadencję.

V-przewodniczący KTKol. ZG PTTK Marian KOT-Kotarski
Myszków, dn. 25 marca 2009 r.